اگر کتابخانه ها جاذبه بیشتری داشته باشند مسلما افراد را جذب می کنند

دکتر پریرخ با اشاره به حضور انکارناپذیر منابع اینترنتی در جوامع فعلی گفت: اگر کتابخانه ها جاذبه بیشتری داشته باشند مسلما افراد جذب کتابخانه ها می شوند. دسترسی به فناوری های امروز آسان، وقت گیر و جاذب است اما نباید فراموش کرد که مجموعه های چاپی و سنتی همیشه جایگاه خود را دارند

دکتر مهری پریرخ، عضو کمیته علمی «همایش کتابخانه های عمومی: عوامل و موانع جذب و توسعه مخاطب» در گفتگو با خبرنگار لیزنا در پاسخ به این سئوال که «به نظر شما برگزاری این همایش چه دستاوردهایی می تواند داشته باشد؟» گفت: اگر مقالات خوبی در راستای محورهای ذکر شده در همایش ارائه گردد؛ منابع و دیدگاه­های مناسبی در رابطه با کتابخانه خواهیم داشت. نقص عمده کتابخانه­ها این بوده که همیشه به خدمات فنی، نظم قفسه­ها و حتی تهیه منابع (البته به صورت تک بعدی) بیشتر اهمیت داده و مخاطب خیلی کم مورد توجه قرار گرفته است. محورهای این همایش در واقع برای جلب بیشتر مخاطب و آسیب شناسی عواملی که مانع این جذب می شوند را بررسی می کند. بهتر است از بعد کتابدار، آموزش و منابع، کمی فراتر رویم و بعد فناوری و دید جامعه شناسی به کتابخانه های عمومی و مخاطبانش داشته باشیم.

 

وی ادامه داد: ممکن است منابع خوب و کتابدار خوب داشته باشیم؛ ولی قوانین مناسب نباشد که خود چالشهایی را ایجاد می کند و اگر ساختارها در راستای جذب مخاطب باشد؛ چالشها کم می شود. مثلاً در طبقه دانش آموزان، وقتی ساختار و روشهای آموزشی تنها ترغیب به کسب نمره برای آنها باشد خود نوعی مانع محسوب می گردد.

 

دکتر پریرخ درباره «چالشهای پیش روی کتابخانه های عمومی در جذب مخاطب» گفت: بحث مخاطب شناسی بسیار پراهمیت است، باید کتابداری تربیت شود که بتواند نیازهای کودکان، دانش آموزان، دانشجویان، اساتید و همچین افراد مسن جامعه را شناسایی کنند، آیا چنین کتابداری هست؟! متأسفانه کتابداران برای چنین کاری پرورش نیافته اند؛ در نتیجه مهمترین قدم، برنامه های آموزش ضمن خدمت برای کتابداران است، کتابداران باید جامعه شناسی، روانشناسی و... را بدانند.  

 

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به سئوال که «با وجود دنیای گسترده اینترنت و دسترسی آسانتر به اطلاعات آیا ضرورتی برای مراجعه کردن به کتابخانه وجود دارد؟ گفت: این سئوال در تمام کشورهای دنیا مطرح شده است و همگی به یک پاسخ واحد رسیدند که اگر کتابخانه ها جاذبه بیشتری داشته باشند مسلما افراد جذب کتابخانه ها می شوند. دسترسی به فناوری های امروز آسان، وقت گیر و جاذب است اما نباید فراموش کرد که مجموعه های چاپی و سنتی همیشه جایگاه خود را دارند و نتایج نشان می دهد در اکثر کشورها افراد با این منابع ارتباطی عاطفی برقرار می کنند. اگر جامعه ما تمایلی به چنین منابع و مکانهایی ندارد به این دلیل است که عادت مطالعه و حس لذت بردن را نشناخته اند و آن را لمس نکرده اند. خواندن به آن حد نرسیده است که یک سرگرمی باشد. در نتیجه می توان گفت، کار کتابداران ما در مقایسه با کتابداران کشورهای دیگر بسیار سخت است. باید به جامعه گفته شود که اگر می خواهید لذت ببرید، به اطلاعات نیاز دارید و اگر می خواهید رشد کنید از اطلاعات چاپی و الکترونیکی با هم کمک بگیرید.

 

این استاد دانشگاه درباره «نقش نهادهای دولتی و مردم در جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی» گفت: نهادهای دولتی و مخصوصاً آموزشی (آموزش و پرورش و دانشگاه ها) باید روشهای تدریسی اطلاع محور را پرورش دهند. تا تغییری حاصل نشود البته نه تنها تغییر در نام، بلکه در عمل نیز تغییر حاصل گردد، آن زمان است که هرچه بیشتر اطلاعات بدست آورند توانایی بیشتری کسب می کنند.

 

وی افزود: البته رسانه ها گاهی به معرفی کتاب و کتابخانه های می پردازند، ولی این کافی نیست. کتاب باید بین مشکلات مردم خود را نشان دهد. مثلا وقتی در زمینه خاصی مشکلی ایجاد گردید بگویند فلان کتاب را بخوان کمک شایانی می کند و در ادامه خود مردم کتابها را تحلیل و نظراتشان را بیان کنند و این باعث جذب بیشتر افراد می شود. همچنین بایستی توازنی بین کتابخانه ها، کتاب و جامعه ایجاد شود، متأسفانه تعداد کتابخانه ها بسیار کم است و این شکاف باید پر شود. کتابخانه پذیرای افراد و مشکلاتشان باشد.

 

عضو کمیته علمی همایش «کتابخانه های عمومی: عوامل جذب و توسعه مخاطب» در پایان گفت: همایش ها پس از برگزاری دستاوردها و نتایج قابل تأملی دارند که اگر به کار گرفته نشود و تحلیل نگردد؛ هیچ فایده ای در برندارد. امیدواریم نهادهای دولتی از جمله رسانه ها و نهادهای آموزشی کشور از نتایج چنین همایش هایی استفاده کنند.  

 

گفتنی است، اولین همایش ملی «کتابخانه های عمومی: عوامل و موانع جذب و توسعه مخاطب»، با مشارکت و همکاری اداره کل نهاد کتابخانه های عمومی استان خوزستان و انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی شاخه خوزستان در تاریخ اول اسفند ۱۳۹۴ در اهواز برگزار خواهد شد. مهلت ارسال مقاله ۱۵ آذر ۱۳۹۴ و اعلام نتیجه بررسی مقاله ها ۳۰ دی ۱۳۹۴ است.

علاقمندان می توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت همایش مراجعه کنند.